Diepe veneuze trombose (DVT), soms ook bekend als 'economy class' syndroom, wordt veroorzaakt door de vorming van een bloedstolsel (trombus) in de diepe aders van het been. Het precieze aantal mensen dat getroffen wordt door DVT en longembolie (LE) is niet bekend, hoewel er in de Verenigde Staten jaarlijks wel 900.000 mensen getroffen kunnen worden (1 tot 2 per 1.000).
DVT ontstaat wanneer zich een bloedstolsel (trombus) vormt in een of meer van de diepe aders in uw lichaam, meestal in uw benen, lies of arm. Dit kan zwelling en pijn in het been veroorzaken, hoewel er vaak geen symptomen zijn, en kan op lange termijn gevolgen hebben.
Bloedstolsels zijn gevaarlijk omdat ze kunnen afbreken en met de bloedstroom meegevoerd kunnen worden naar het hart of de longen, waar ze grote bloedvaten kunnen blokkeren en een mogelijk fatale longembolie kunnen veroorzaken.
De typische tekenen van diepe veneuze trombose zijn:
Het posttrombotisch syndroom (PTS) wordt ook gekenmerkt door zwelling, pijn, verkleuring, schilfering van het getroffen lidmaat en kan leiden tot de ontwikkeling van beenzweren.
DVT-symptomen aan het been kunnen optreden tijdens langeafstandsvluchten. Verzwarende factoren zijn de lage cabinedruk die de neiging van het bloed om te stagneren in de aders verhoogt en de lage luchtvochtigheid die ervoor zorgt dat grote hoeveelheden lichaamsvocht verdampen. Hierdoor wordt het bloed nog dikker, waardoor de kans op bloedstolsels toeneemt.
Er zijn verschillende risicofactoren geïdentificeerd die het risico op het ontwikkelen van een bloedstolsel (trombose) verhogen, zoals:
- Zwaarlijvigheid
- Zwangerschap
- Immobiliteit (inclusief langdurige inactiviteit, lange reizen per vliegtuig of auto)
- Roken
- Orale anticonceptiemiddelen
- Bepaalde kankers
- Trauma
- Bepaalde operaties
- Leeftijd
- Een familiegeschiedenis van veneuze trombose (bloedstolsels)
- Chronische ontstekingsziekten
- Diabetes
- Hoge bloeddruk
- Hoge cholesterol
Het ernstigste gevolg van diepe veneuze trombose is de ontwikkeling van een fatale longembolie (LE). Als een bloedstolsel losraakt en in de bloedsomloop naar een slagader in de long gaat, kan het de bloedstroom naar een deel van de long blokkeren, wat tot fatale LE kan leiden.
Tekenen van longembolie (LE) kunnen zijn:
- Kortademigheid
- Pijn of ongemak in de borst
- Duizeligheid of licht gevoel in het hoofd
- Snelle polsslag
- Bloed ophoesten
Het posttrombotisch syndroom (PTS), ook wel postflebitis syndroom genoemd, is ook een mogelijke complicatie op lange termijn van DVT. PTS vermindert de levenskwaliteit en heeft belangrijke sociaaleconomische gevolgen. Patiënten met ernstige PTS kunnen ulcus cruris (open been) ontwikkelen.
Bloedstolsels behoren tot de meest vermijdbare veneuze aandoeningen en er zijn verschillende manieren om de kans op het ontwikkelen van DVT te verkleinen, zoals het beheersen van uw risicofactoren waar dat mogelijk is. Als u denkt dat u risico's loopt vanwege uw familiegeschiedenis of gedragsfactoren, raadpleeg dan uw arts. Zorg er ook voor dat uw arts op de hoogte is van uw volledige medische geschiedenis en een eventuele familiegeschiedenis van bloedstollingsstoornissen. Neem contact op met uw arts voor preventieve maatregelen zoals JOBST medische compressiekousen.
Profylaxe bij DVT: Wat kan er preventief gedaan worden?
Trombosepreventie noemen we ook wel tromboseprofylaxe. Dit omvat behandelingen die zijn bedoeld om de vorming van tromboses in de bloedvaten tegen te gaan. Patiënten beginnen vaak pas met deze preventiemaatregelen nadat ze zijn geopereerd. Na een operatie lopen patiënten namelijk een groter risico op diepe veneuze trombose, grotendeels door een gebrek aan beweging. Bovendien wordt DVT (diepe veneuze trombose) vaak geassocieerd met vliegreizen, omdat een lange tijd in kleine ruimtes zitten zonder beweging de bloedstroom in de vaten negatief beïnvloedt.
Als u zich bewust bent van de vaak voorkomende risicofactoren en maatregelen neemt om deze te vermijden, bent u al op de goede weg om trombose te helpen voorkomen:
- Gebrek aan beweging
- Het nemen van orale anticonceptiva
- Overgewicht / obesitas
- Roken
- Uitdroging
- Lange perioden van inactiviteit, liggend of zittend, zoals bij lange reizen (vooral langeafstandsvluchten) of tijdens een ziekenhuisverblijf
Een risico-evaluatie is een nuttige manier om te starten met profylaxe van DVT. Bij de risicobeoordeling wordt rekening gehouden met risicofactoren die verband houden met de ingreep (type chirurgische ingreep/trauma/acute ziekte, mate van immobilisatie) en aanleg (individuele geërfde en verworven factoren). Daarnaast heeft de gezondheidstoestand (ziekten zoals kanker, de ouderdom, uitdroging, overgewicht en het risico op bloedingen) invloed op het persoonlijke risico voor de ontwikkeling van DVT.
Er zijn verschillende manieren om trombose te helpen voorkomen. Compressiekousen dragen kan bijvoorbeeld helpen om de zwelling in de weefsels terug te dringen en een betere doorstroming van het bloed in de hand te werken. Bij patiënten met een hoog risico op tromboses (waaronder gehospitaliseerde patiënten met risico op bloedingen) worden medische compressiekousen met een compressie van 15 tot 30 mmHg en tromboseprofylaxe met antistollingsmiddelen aanbevolen. Medische compressiekousen worden ten zeerste aanbevolen voor tromboseprofylaxe indien antistollingsmiddelen gecontra-indiceerd zijn.
Het gebruik van compressiekousen wordt ook aangeraden voor langeafstandsreizen, om het optreden van DVT bij risicopatiënten te voorkomen. Dit is vooral effectief in combinatie met regelmatige lichaamsbeweging tijdens de reis, zoals door het gangpad lopen en beenoefeningen doen.
Voor tromboseprofylaxe schrijft de arts ook vaak geneesmiddelen voor. Compressiekousen en medicatie kunt u combineren met een eenvoudige techniek: uw benen laten rusten boven het niveau van het hart. Dit kan bijvoorbeeld na een operatie, wat helpt om de druk op de benen weg te nemen en om het bloed uit de beenaders te laten stromen doorheen het hele lichaam.
