Lipoedeem is een chronische ziekte die wordt gekenmerkt door een chronische onevenredige verdeling van het onderhuidse vet. De patiënt ervaart pijn, een zwaar gevoel en ongemak. De onevenredige toename van vet komt het vaakst voor in de benen en soms ook in de armen, en is een belangrijk symptoom voor deze ziekte. Lipoedeem en obesitas zijn niet hetzelfde. Lipoedeem wordt vaak ten onrechte gediagnosticeerd als obesitas en daardoor verkeerd behandeld. Veel patiënten proberen een dieet en lichaamsbeweging, maar ervaren het jojo-effect en nemen weer in gewicht toe.
Terwijl de verhouding tussen de taille en de lichaamslengte en/of de taille en de heupen bij lipoedeem niet klopt, is er bij patiënten met obesitas echter sprake van een hoog BMI.
Bovendien is oedeem, in tegenstelling tot lymfoedeem, slechts een licht geklasseerd symptoom van lipoedeem, omdat het alleen optreedt bij een kleine subgroep van patiënten met lipoedeem.
In tegenstelling tot wat eerst werd gedacht, zijn deskundigen het er nu over eens dat lipoedeem meestal niet verder evolueert.
Obesitas is daarentegen wel vaak progressief. Als overgewicht toeneemt, kan het lipoedeem erger worden en misschien spelen hormonale veranderingen hier ook een rol.
Lipoedeem is een chronische aandoening die vraagt om een individuele, holistische behandeling. De behandeling moet gericht zijn op de behoeften van de patiënt en het dagelijkse functioneren mogelijk maken. Daarbij is zelfmanagement erg belangrijk.
Belangrijke pijlers van de behandeling van lipoedeem zijn huidverzorging en -bescherming, pijnbestrijding en compressietherapie. Bovendien moet de patiënt regelmatig oefeningen doen (afgestemd op zijn/haar individuele noden), en ze integreren in zijn dagelijkse leven.
Manuele lymfedrainage (MLD) zou een positief psychologisch effect teweegbrengen.
Verder hebben ook ontspanning (yoga, mindfulness) en psychotherapie nut. Liposuctie is alleen geschikt voor sommige patiëntengroepen.
De gezondheidssituatie optimaliseren, risicofactoren vermijden en de lipoedeembehandeling voortzetten, zijn essentieel om het lipoedeem onder controle te krijgen.