Angelique Oudejans, huid- en oedeemtherapeut en eigenaresse van Huidzorg Oegstgeest - Praktijk voor huid- en oedeemtherapie – behandelt zowel vrouwen als mannen met oedeem. “Mannelijke patiënten die aan hun prostaat geopereerd zijn, hebben een bewuste keuze gemaakt om zich te laten behandelen. Ze weten vooraf dat ze een vrouwelijke oedeemtherapeut treffen. Ze ervaren in hun dagelijks leven beperkingen door lymfoedeem in de liezen, het scrotum of prostaat, en daar willen ze wat aan doen! Dat weegt zwaarder dan de mogelijke gêne.”

Prostaatoperaties kunnen veel teweeg brengen

 “Negen van de tien keer komen mannelijke patiënten bij ons via een verwijzing van de huisarts of specialist. Vaak pas een aantal weken na het ontstaan van het lymfoedeem, omdat ze het in het begin niet opgemerkt hebben. Of omdat een specialist in eerste instantie aangegeven heeft dat ‘het zijn tijd nodig heeft’. Het valt ons op dat veel mannen geen rekening gehouden hebben met het mogelijk ontstaan van lymfoedeem na de prostaatoperatie. Het is natuurlijk voor hen een heel hectische tijd geweest en het oedeem is slechts één van de aspecten die bij hun ziekte speelt. In het ziekenhuis is er mogelijk weinig informatie verstrekt, of de patiënt heeft het zich onbewust niet gerealiseerd.”

Belang van nadruk op therapietrouw leggen

“Vaak blijkt bij mijn intake dat patiënten ook niet weten dat lymfoedeem chronisch is en dat ze dus de rest van hun leven hiermee te maken houden. Je ziet dan best emotionele reacties! We kunnen hen in deze fase al gedeeltelijk gerust stellen door aan te geven dat het oedeem gestabiliseerd kan worden. Men zal ervaren dat ermee te leven is als men zich aan leefregels en het consequent dragen van therapeutische elastische kousen houdt.”

Lymfoedeembehandeling en zelfmanagement

“Na de intake en het lichamelijk onderzoek starten we de behandeling. In de initiële fase twee keer per week, daarna één keer en dan nog minder frequent. In de onderhoudsfase zie ik een patiënt nog elk half jaar. Afhankelijk van de mate van het oedeem en de plaats waar het oedeem zich ophoopt starten we een behandeling, bijvoorbeeld manuele lymfedrainage in combinatie met lymfetaping en deep oscillation. Ook zelfmanagement en oefeningen komen aan de orde. Soms komt bij de behandeling ook de partner mee. Die betrek ik actief in het gesprek en zonodig ook bij het zelfmanagement.”

Aanmeten en hulpmiddelen

“We meten in onze praktijk zelf de therapeutisch elastische kousen aan, zowel confectie als maatwerk compressieproducten. Het is overigens heel prettig dat JOBST hulpmiddelen voor het opmeten beschikbaar heeft. Waar je voorheen met een meetlint met je hand een beetje in het kruis moest komen, is er nu een mooi plankje en een riem. Dat maakt het voor de therapeut én de patiënt gemakkelijker.”

Patiënten betrekken bij de keuze van een compressieproduct

“Voor de acceptatie vind ik het belangrijk dat een patiënt betrokken wordt bij de keuze van het compressieproduct. Inmiddels dragen een aantal van onze mannelijke patiënten de nieuwe JOBST Confidence pantystijlen. Wij hebben daar hele goede ervaringen mee, zowel functioneel als qua uitstraling van het product. Zo heb ik een relatief jonge patiënt een JOBST Confidence Bermuda geadviseerd. Hij zou niet veel later op vakantie gaan met het vliegtuig. Deze sportief ogende therapeutische elastische bermuda is ademend en heeft door de unieke 3D vlakbreitechniek een bijzonder goede en comfortabele pasvorm. Het heeft geen drukkende naden en kan gedragen worden samen met JOBST JoViPak. Het is bovendien in sportieve kleuren én met een gulp te bestellen. Niemand ziet dat deze patiënt een therapeutisch elastisch product draagt.”

Tips voor collega therapeuten?

“Ik raad collega therapeuten aan om zelf ook TEK te dragen, wij hebben immers een beroep waarbij je veel staat. Ik draag zelf therapeutisch elastische kousen en kan zo uit eigen ervaring met patiënten bespreken hoe het is om compressieproducten te dragen. Ik merk dat dit de drempel extra verlaagt. Nog een tip? Blijf up-to-date van productontwikkelingen, laat je goed informeren door leveranciers. Er zijn vaak veel meer oplossingen dan je denkt. Je kunt het leven van patiënten een stuk makkelijker en aangenamer maken.”